Cinsiyete göre Türkiye'nin öz çekim haritası

Yaşar Üniversitesi İletişim Yüksek Lisans Programında, Doç. Dr. Özlem Aşman Alikılıç danışmanlığında yüksek lisansını yapan Şule Baş, tezinde, akıllı cep telefonlarıyla birlikte hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelen öz çekimi ele aldı. Baş'ın, herkese açık hesaplar üzerinden Instagram'da paylaşım yapanların cinsiyetine göre Türkiye'nin öz çekim haritasını çıkardığı tezinde, ilginç bulgular ortaya çıktı.
81 ilden 25'er öz çekim olmak üzere toplam 2 bin 25 fotoğrafın incelendiği araştırmanın sonuçlarına göre illerin 54'ünde erkeklerin daha çok öz çekim paylaştığı görülürken kadınların öz çekimde başı çektiği il sayısı 26'da kaldı. Erkekler tarafından paylaşılan öz çekimlerin daha çok olduğu illere bakıldığında ilk sırada Bayburt'un, kadınlar tarafından paylaşılan öz çekimlerin daha yüksek olduğu illere bakıldığında ise ilk sırada Kocaeli'nin yer aldığı görüldü. Balıkesir'de ise kadın ve erkek öz çekim sayısının eşit olduğu bulgulara yansıdı.
Araştırmada, Instagram'da arama kısmında yer alan yerler sekmesinden her il ayrı ayrı lokasyon bazlı incelenerek öz çekim olanlar örnekleme dahil edildi. İnceleme, Ocak ve Mart 2019 tarihleri arasında ve herkese açık olan hesaplar üzerinden gerçekleştirildi. Her ilden 25 öz çekim fotoğraf seçildi. Toplamda da 81 ilden 2 bin 25 öz çekim fotoğraf, paylaşımın kadın veya erkek tarafından mı yoksa ortak hesaptan mı yapıldığına bakılarak incelendi.
Tez çalışmasının danışmanlığını yürüten Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özlem Aşman Alikılıç, "Bu tez çalışması için gündelik hayatımızın bir parçası haline gelen öz çekimlerin bireylerin yaşamında, toplumları yorumlamada ne kadar önemli bir araç haline geldiği görüşünden yola çıkıldı. Bu kapsamda kadın ve erkeğin toplumdaki rolleri çerçevesinde öz çekim kültürünü incelendi" açıklamasında bulundu.
Doç. Dr. Alikılıç, "Şule ile birlikte yaptığımız araştırmanın sonuçlarına baktığımızda, Türkiye'de öz çekim kültürünün kadın ve erkeğin toplumdaki rollerine işaret eden kalıp yargılarına uygun olarak şekillendiğini gördük. Bu durum, öz çekim kültüründe de devam etmekte" diye konuştu.
Tez ve araştırma hakkında bilgi veren Şule Baş da, "Kadınlar ve erkeklerin öz çekim kullanımı ile ilgili detaylı inceleme yaparak çekildiği mekanın özel veya kamusal alan olup olmadığına baktık. Özel alansa evin neresi, kamusal alansa neresi olduğuna, paylaşan kişinin yüzünün, bedeninin görünüp görünmediğine, aksesuar kullanıp kullanmadığına, fotoğrafta kişinin yalnız mı yoksa daha fazla kişi ile birlikte mi oluşundan gece mi gündüz mü çekildiğine kadar birçok sorgulama yaptık" diyerek araştırmada birçok sorunun cevabının arandığını ifade etti.